Wat MOET ik met emoties?

Zie je al die signaalwoorden in mijn tekst? Die signaalwoorden die aangeven dat ik van alles wil met mijn emoties, behalve dan ze erkennen en er laten zijn? Het zit hem al in de titel: wat moet ik met emoties? Alsof ik er iets mee moet doen. Wat ik ook zeg in de bovenstaande alinea: wat moet ik doen? Lange tijd is het voor mij zo geweest dat als ik iets voel ik daar iets aan moet doen.

Mijn eerste reactie op emoties is dat ik ze weg moet maken. Zowel negatieve emoties, zoals verdriet, als positieve emoties, zoals blijdschap. Ik wil je vragen emoties voor te stellen als een grafiek met een nullijn. Die nullijn is dat ik mij neutraal voel. Als hij naar boven gaat voel ik mij blij, verliefd, positief. Naar beneden verdrietig, boos, bang, negatief. Eigenlijk wil ik continu op die nullijn zitten. Waarom? Omdat alles wat er boven of onder zit vraagt om actie. Dan voelt het als teveel om voor mezelf te houden. Alleen heb ik niemand om mijn emoties mee te delen. Dus, blijf ik liever op die nullijn.

Vaak denk ik ook dat niemand mijn emoties begrijpt. Dat mensen vinden dat ik mij aanstel. Of dat ik geen recht heb om mij zo te voelen. Mensen kunnen mij gek of zwak vinden. Huilen is sowieso zwak. Boosheid is nooit goed. Dat is een zinloze emotie. Ik heb duizenden redenen om mijn emoties weg te willen stoppen. Dat is dan ook lange tijd mijn eerste reactie. Op een dag ontdek ik, niet zo bewust als het nu lijkt, dat dit met eten goed lukt. Zodra ik maar voldoende eet, voel ik niks meer. Zit ik op die nullijn. Op een gegeven moment heb ik door dat ik een emotie-eter ben. Dat kan ik ronduit toegeven aan mezelf.

Ik besluit om daarvoor in behandeling te gaan. Want ondanks dat ik er heel actief voor zorg dat ik geen emoties voel, voel ik mij niet gelukkig. Plus dat ik steeds meer overgewicht krijg en daar heb ik last van. Net als van de diabetes die ik ontwikkel.

Ik leer tijdens deze behandeling heel voorzichtig om soms mijn emoties te uiten. Het liefst alleen en wanneer het mij uitkomt. Als ik weet dat ik verdrietig ben, zet ik een zielige film op, huil mee met de film en dan is het klaar. Of ik ga boksen op het moment dat ik mij boos voel. Mijn emmer vol emoties is op dat moment wat leger. Ik kan er weer even tegenaan. Het blijft een soort dweilen met de kraan open en veel beter voel ik mij er niet door.

Tijdens de behandeling voor mijn eetstoornis ontdek ik iets anders. Emoties voelen is namelijk geen werkwoord. Nee, echt, het is geen werkwoord. Zodra ik emotie voel, wil ik iets doen. Eten, of later dan film kijken, maar altijd iets doen. Nu ontdek ik dat ik niks hoef te doen. Ik kan het er laten zijn. Ik hoef niet te wachten tot ik een zielige film op zet voordat ik verdrietig mag zijn. Ik mag het altijd zijn. Ik kan het er laten zijn, zonder het weg te willen maken. Ik hoef dan niet afleiding te zoeken, het weg te maken of wat dan ook. Ik mag gewoon verdrietig zijn, zonder dat ik daar een actie aan hoef te plakken. Als ik het hier heb over verdrietig, kan je net zo goed boos, blij, bang, of wat voor emotie je dan ook voelt plakken. Voor alles geldt hetzelfde.

Het is voor mij de ontdekking van de eeuw geweest. Is het daarna makkelijker geworden? Nee hoor, misschien wel moeilijker. Zeker in het geval van emoties als verdrietig, boos of bang die niet helemaal niet leuk zijn. Zo wil je je niet voelen en toch wordt er dan gezegd: voel het. Laat het er zijn. Het duurt lang voordat ik dat kan. Veel oefenen, maar het werkt. Het lukt. Wat ik merk is dat mijn emmer echt steeds leger wordt. Sneller leeg dan dat hij gevuld wordt. Het helpt om mijn eetstoornis uiteindelijk los te kunnen laten. Bovenal merk ik dat ik mij een stuk gelukkiger voel. Juist omdat ik weer emoties voel en niet altijd op die nullijn zit. Op die nullijn gaat het over overleven, alles daar boven of onder is leven.

Ik merk steeds vaker dat ik echt niet de enige ben die emoties moeilijk vind. Zo sprak ik iemand die in behandeling zit voor een trauma. Eerst heeft ze haar eetstoornis om te dealen met haar emoties, maar daar is ze nu van hersteld. Ik hoor haar zeggen dat ze het zo moeilijk heeft. Dat ze niet meer weet wat ze moet met die emoties nu ze haar eetstoornis niet meer heeft. Ja, daar is hij weer. Wat moet ik met emoties? Ik heb haar verteld dat ze er niks mee hoeft en dat het verrekte moeilijk is, maar dat ze het kan. Dat heeft geholpen.

Andersom werkt het ook: mensen weten niet goed hoe ze om moeten gaan met de emoties van anderen. Als ik aangeef dat ik verdrietig ben, hoor ik mensen vaak denken: jeetje, wat kan ik nou voor haar DOEN? Niks, je kan niks voor mij doen. Dat je luistert naar mijn verhaal, mij op je bank laat hangen en niks van mij vraagt, dat je er bent, is alles wat ik nodig heb.

Betekent dit dat ik nooit meer eet uit emotie? Of dat ik nooit meer emoties weg maak? Nee, dat doe ik nog steeds wel eens. Soms komt het namelijk gewoon echt even niet uit. Als ik aan het werk ben, bijvoorbeeld, kan niet huilend de dag doorbrengen. Dus op dat moment kan ik er voor kiezen om mijn emoties weg te stoppen. Soms gebruik ik daar eten voor. Het verschil is dat ik er altijd op terugkom. Dat ik vrij snel mijn emoties weer oproep en ze er wel laat zijn.

Ik denk dat het misschien iets van vroeger is dat velen van ons niet weten hoe we om moeten gaan met emoties. Misschien iets van 'je moet de vuile was niet buiten hangen'. Ik weet het niet. Ik hoop dat het mag veranderen. Emoties zijn er altijd. Je kunt ze lang onderdrukken, maar niet voor altijd. Dat is ook goed, want emoties hebben een functie. Ze vertellen je wat je leuk, niet leuk, eng, of vervelend vindt. Dat heb je nodig om de beste versie van je leven te leiden. Laten we stoppen met emoties zien als een werkwoord en ze er laten zijn. Hoe moeilijk ook. Van onszelf, maar ook van een ander. Ze hoeven niet veranderd te worden, of weggestopt. Ze mogen er zijn. Je mag voelen.